„Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 55 § 1[1] k.p. z powodu ciężkiego naruszenia przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika uprawnia pracownika do nabycia prawa do odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (jednolity tekst: Dz.U. z 2015 r., poz. 192 ze zm.), jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód rozwiązania stosunku pracy” – stwierdził Sąd Najwyższy.
Sprawa dotyczyła pracownicy, która pełniła stanowisko kierownika regionu w spółce świadczącej usługi i prowadzącej sprzedaż sprzętu telekomunikacyjnego. Została przyjęta do pracy trybie przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę (art. 23[1] k.p). Spółka nie wypłacała jej wynagrodzenia w terminie. Jednocześnie pracodawca nie przeprowadził redukcji zatrudnienia.
Pracownica rozwiązała umowę o pracę w trybie art. 55 § 1[1] k.p., co oznaczało ciężkie naruszenie przez pracodawcę podstawowych obowiązków wobec pracownika, wskazując że wypłata wynagrodzenia jest podstawowym obowiązkiem pracodawcy. W tym przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia, a jeżeli umowa o pracę została zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy – w wysokości wynagrodzenia za okres 2 tygodni.
Spółka wypłaciła powódce ekwiwalent za urlop i odszkodowanie. Jednak powódka wystąpiła do sądu również o wypłatę odprawy. Orzekające w tej sprawie sądy miały wątpliwości, czy rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 55 § 1[1] k.p. uprawnia do nabycia prawa do odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników.
Sąd Okręgowy zwrócił się więc z zapytaniem prawnym do Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy dnia 02 lipca 2015 r., podjął uchwałę o sygn. akt III PZP 4/15, zgodnie z którą rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 55 § 1[1] k.p. uprawnia go do nabycia prawa do odprawy pieniężnej, jeśli przyczyny te stanowią wyłączny powód rozwiązania umowy o pracę.
Sąd Najwyższy powołał się na uchwałę 7 sędziów z 18 czerwca 2009 r. o sygn. akt III PZP 1/09, stanowiącą, że rozwiązanie stosunku pracy w trybie art. 231 § 4 k.p. nie uprawnia do nabycia odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników, chyba że przyczyną rozwiązania stosunku pracy była poważna zmiana warunków pracy na niekorzyść pracownika. Zatem, jeżeli jest wina pracodawcy, to odprawa się należy.
Konkludując, rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika na podstawie art. 55 § 1 [1] k.p. tzw. „dyscyplinarki dla pracodawcy” uprawnia pracownika do nabycia prawa do odprawy pieniężnej jeżeli pracodawca ponosi winę.
