W dobie kryzysu coraz więcej osób popada w kłopoty finansowe. Problem zadłużenia dotyczy nie tylko przedsiębiorców ale także osób fizycznych. Niekiedy najlepszym rozwiązaniem wyjścia ze spirali zadłużenia jest ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
Upadłość konsumencka jest to postępowanie sądowe przewidziane dla osób fizycznych, które w momencie ogłoszenia upadłości nie prowadzą działalności gospodarczej, a ponadto stali się niewypłacalni bez swojej winy. Co ważne, postępowanie to można przeprowadzić również wtedy, gdy dłużnik ma wyłącznie jednego wierzyciela.
Wniosek o ogłoszenie upadłości. Wymogi wniosku.
Wniosek o ogłoszenie upadłości może zgłosić tylko dłużnik (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej). Warunkiem ogłoszenia upadłości konsumenckiej, jest stan niewypłacalności. Niewypłacalność zachodzi, gdy dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych.
Oddalenie przez sąd wniosku o ogłoszenie upadłości.
Wniosek o ogłoszenie upadłości zostanie oddalony, jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności z własnej winy albo istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
Ponadto, sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli w okresie 10 lat przed dniem zgłoszenia wniosku:
1) w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe według przepisów Prawa upadłościowego i naprawczego tytułu V, jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika,
2) ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli uchylono na podstawie przepisu art. 491[20] Prawo upadłościowe i naprawcze,
3) dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości,
4) czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli.
Oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości następuje również wtedy, gdy w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań, chyba że do niewypłacalności dłużnika lub zwiększenia jej stopnia doszło pomimo dochowania przez dłużnika należytej staranności lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
Postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości.
Sąd uwzględniając wniosek dłużnika o ogłoszenie upadłości wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości. Postanowienie o ogłoszeniu upadłości podaje się niezwłocznie do publicznej wiadomości przez ogłoszenie w budynku sądowym oraz obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Umorzenie postępowania upadłościowego.
Sąd umarza postępowanie na wniosek upadłego. Jeżeli upadły nie wskaże lub nie wyda syndykowi całego majątku, niezbędnych dokumentów lub w inny sposób nie wykonuje ciążących na nim obowiązków, sąd z urzędu albo na wniosek syndyka lub wierzyciela, po wysłuchaniu upadłego, syndyka, a w razie potrzeby także wierzycieli, umarza postępowanie, chyba że uchybienie przez upadłego ciążącym na nim obowiązkom nie jest istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.
Ponadto sąd umorzy postępowanie, gdy podstawa do oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości ujawni się po ogłoszeniu upadłości.
Na postanowienie w przedmiocie umorzenia postępowania przysługuje zażalenie.
Majątek dłużnika.
Syndyk może pisemnie upoważnić upadłego do sprzedaży ruchomości należących do masy upadłości. Z masy upadłości wyłączone są rzeczy codziennego użytku niezbędne dłużnikowi do prowadzenia gospodarstwa domowego.
Jeżeli w skład masy upadłości wchodzi nieruchomość stanowiąca lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny, w którym zamieszkuje upadły, a konieczne jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, z sumy uzyskanej z jego sprzedaży wydziela się upadłemu kwotę odpowiadającą przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego w tej samej lub sąsiedniej miejscowości za okres od dwunastu do dwudziestu czterech miesięcy. Na wniosek upadłego wskazaną kwotę określi sędzia-komisarz, biorąc pod uwagę potrzeby mieszkaniowe upadłego, w tym liczbę osób pozostających na jego utrzymaniu, zdolności zarobkowe upadłego, sumę uzyskaną ze sprzedaży lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego oraz opinię syndyka. Na postanowienie sędziego-komisarza przysługuje zażalenie.
Plan spłaty wierzycieli.
Po wykonaniu ostatecznego planu podziału, a gdy z uwagi na brak majątku upadłego plan podziału nie został sporządzony – po zatwierdzeniu listy wierzytelności, i po wysłuchaniu upadłego, syndyka i wierzycieli, sąd ustala plan spłaty wierzycieli albo umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli.
Uprawomocnienie się postanowienia o ustaleniu planu spłaty wierzycieli albo umorzeniu zobowiązań upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli oznacza zakończenie postępowania.
W postanowieniu o ustaleniu planu spłaty wierzycieli sąd określa, w jakim zakresie i w jakim czasie, nie dłuższym niż 36 miesięcy, upadły jest obowiązany spłacać zobowiązania uznane na liście wierzytelności, niewykonane w toku postępowania na podstawie planów podziału, oraz jaka część zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości zostanie umorzona po wykonaniu planu spłaty wierzycieli.
Sąd nie jest związany stanowiskiem upadłego co do treści planu spłaty wierzycieli. Ustalając plan spłaty wierzycieli, sąd bierze pod uwagę możliwości zarobkowe upadłego, konieczność utrzymania upadłego i osób pozostających na jego utrzymaniu, w tym ich potrzeby mieszkaniowe, wysokość niezaspokojonych wierzytelności i realność ich zaspokojenia w przyszłości.
W okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli niedopuszczalne jest wszczęcie postępowania egzekucyjnego dotyczącego wierzytelności powstałych przed ustaleniem planu spłaty wierzycieli, z wyjątkiem wierzytelności wynikających z zobowiązań, o których mowa w art. 491[21] ust. 2 Prawo upadłościowe i naprawcze.
W okresie wykonywania planu spłaty wierzycieli upadły nie może dokonywać czynności prawnych, dotyczących jego majątku, które mogłyby pogorszyć jego zdolność do wykonania planu spłaty wierzycieli.
Po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. Na postanowienie przysługuje zażalenie.
Umorzenie zobowiązań upadłego.
Sąd umarza zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli, jeśli osobista sytuacja upadłego w oczywisty sposób wskazuje, że nie byłby on zdolny do dokonania jakichkolwiek spłat w ramach planu spłaty wierzycieli. Umarzając zobowiązania upadłego bez ustalenia planu spłaty wierzycieli sąd obciąża Skarb Państwa tymczasowo pokrytymi kosztami postępowania.
Wierzytelności nie podlegające umorzeniu.
Nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.
Korzyści z postępowania upadłościowego.
1/ Oddłużenie częściowe bądź całkowite – umorzenie niespłaconych w toku postępowania upadłościowego zobowiązań,
2/ Spłata tylko części długów rozłożonych na raty – maksymalnie 3 lata już po ogłoszeniu upadłości;
3/ Wstrzymanie naliczania odsetek – z chwilą ogłoszenia upadłości od wierzytelności, które nie były zabezpieczone rzeczowo nie będą naliczane odsetki.
4/ Zawieszenie postępowania egzekucyjnego – z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości postępowanie egzekucyjne zostanie umorzone.
5/ Zawieszenie postępowań sądowych – z chwilą ogłoszenia upadłości postępowania toczące się przeciwko upadłemu, wszczęte przed ogłoszeniem upadłości, zostaną zawieszone.
6/ Wykreślenie z rejestru – z chwilą umorzenia niespłaconych zobowiązań upadłego sąd rejestrowy z urzędu wykreśla osobę upadłego z rejestru dłużników niewypłacalnych prowadzonego przez Krajowy Rejestr Sądowy.
Czytaj więcej
